Japan Tobacco International (JTI) heeft de Ierse regering met juridische procedures gedreigd als de betrokken ministers niet uiterlijk op 20 februari het wetsvoorstel voor de invoering van plain packaging voor sigaretten terugtrekken. JTI eist van de Ierse regering de uitkomst afwacht van een procedure die over het wetsvoorstel loopt bij het Europees Hof van Justitie.
Door de webredactie

Het dreigement werd volgens de Irish Times geuit in een brief die de verantwoordelijke ministers James Reilly (Kinder- en Jeugdzaken) en Leo Varadkar (Volksgezondheid) op 17 februari bereikte, de dag dat het parlement zich over het voorstel zou buigen. In de brief, die in kopie ook aan premier Enda Kenny werd gestuurd, laten advocaten in opdracht van JTI Ireland weten dat zij een schadeclaim zullen indienen bij het Hooggerechtshof als de behandeling van het wetsvoorstel in het Ierse parlement niet wordt stopgezet.

Minister Reilly, die het wetsvoorstel vorig jaar indiende toen hij nog minister van Volksgezondheid was en die nog steeds eerstverantwoordelijke is, reageerde als gestoken. 'Als minister van Kinder- en Jeugdzaken is het mijn verantwoordelijkheid om maatregelen te bevorderen die kinderen beschermen en hen tegenhouden om te beginnen met roken. En niet om de winsten van tabaksfirma's te beschermen.'

'We laten ons niet intimideren'

In een apart artikel over de bespreking van het wetsvoorstel in een commissievergadering van het parlement, dinsdag, wordt Reilly verder geciteerd. Het Ierse parlement, de Oireachtas, zal zich niet 'laten intimideren door externe krachten' bij de wetgeving ter beperking van het tabaksgebruik dat verantwoordelijk is voor 5.200 doden per jaar, aldus de minister.

'Ik denk dat het duidelijk is dat het Parlement het belang van deze specifieke maatregel onderkent; ze zal niet geïntimideerd worden door externe krachten waar die ook vandaan komen. De gezondheid van onze mensen is de eerste zorg van de wetgever, niet alleen van de regering maar ook van de oppositie.'

In het overleg, waar verder geen besluiten werden genomen, wees de minister ook op nieuwe cijfers van de HSE's National Tobacco Control Office, waaruit blijkt dat het aantal rokers in Ierland in 2014 sterker dan ooit is afgenomen. Het percentage rokers onder de Ierse bevolking vanaf 15 jaar was in 2015 19,5 procent, tegen 21,5 procent in 2013. Dat komt neer op een vermindering met 70.000 rokers.

'Onhandige stap'

In een analyse concludeert de Irish Times dat het dreigement van JTI, producent van onder meer Camel, Benson & Hedges en Silk Cut, een opzichtige inbreuk op het politieke proces in Ierland is ten faveure van de eigen winst. JTI's stap wordt 'onhandig' genoemd en gezien als een 'open doel voor tegenstanders' van de tabaksindustrie.

JTI's eenzijdige handelwijze, los van de andere grote tabaksfirima's, wordt verklaard uit het feit dat JTI niet actief is in Australië. Als enige van de grote tabaksfirma's kan het daarom volhouden dat het effect van de invoering van standaard verpakkingen voor sigaretten ongewis is. Ierse wetgeving op dit vlak kan bovendien precedentwerking hebben voor de rest van Europa.

Dat wil niet zeggen dat andere tabaksfabrikanten zich niet in het Ierse debat mengen. Zo verspreidde John Player maar weer eens het bericht dat Australische gegevens zouden uitwijzen dat het percentage rokers onder kinderen tussen de 12 en 17 jaar daar sinds de invoering van plain packaging met 32 procent zou zijn toegenomen. Die bewering is eerder echter al overtuigend weerlegd.

Opnieuw blijkt uit deze berichtgeving dat de tabaksindustrie wild om zich heen slaat om te proberen haar gevestigde belangen te verdedigen tegen maatregelen om tabaksgebruik tegen te gaan en de volksgezondheid te bevorderen. Overal ter wereld worden landen met juridische procedures bedreigd in de hoop strengere wetgeving tegen te houden. Uit alles blijkt dat de Ierse regering zich in ieder geval niet laat intimideren door de tabaksbedrijven.