Dringt de tabaksramp niet door, omdat er zoveel slachtoffers worden gemaakt? Dat vraagt Pieter van Eijsden zich af in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde.

Pieter van Eijsden schrijft: "Volgens Stalin is één dode een tragedie, maar een miljoen doden is statistiek. Hoe wij omgaan met de tabaksdoden illustreert zijn punt. Inmiddels zijn 100 miljoen mensen overleden aan de gevolgen van roken en dit zal oplopen tot 1 miljard voor het einde van deze eeuw. De helft van de rokers sterft zo'n 15 jaar te vroeg aan een tabaksgerelateerde aandoening. In 1964 waarschuwde de Amerikaanse 'Surgeon General' voor het eerst voor de gevaren van roken. In dit nummer wordt uitgelegd dat dit gezien kan worden als het begin van het tijdperk van de preventieve geneeskunde. Het is ironisch dat 50 jaar later roken nog steeds de belangrijkste vermijdbare doodsoorzaak is. Ondertussen geven we jaarlijks wel zo'n 200 miljoen euro uit aan oncologische screeningsprogramma's om ongeveer 1500 levens te redden. Tegelijkertijd sterven 20.000 mensen aan roken. Maar Stalin heeft gelijk: de tragedie ontgaat ons, terwijl deze situatie zowel irrationeel als onverkwikkelijk is.

Minister Schippers voert ondertussen een 'liberaal' rookbeleid waarbij elke voorgestelde maatregel om roken verder te ontmoedigen betutteling wordt genoemd. Iedere volwassene moet namelijk vrij zijn een sigaretje op te steken. De vraag is of de mens werkelijk vrij is tegenover een uitgekiende marketingcampagne rond een verslavend product. Dit geldt des te meer als je je realiseert dat deze campagnes gericht worden op kinderen, die zonder enige scrupules in uitgelekte documenten 'replacement smokers' worden genoemd.

Deze vraag leidt echter af van een belangrijkere kwestie. Tabaksproducenten zijn, anders dan veel andere massamoordenaars, geen communisten maar kapitalisten. Ze verdienen jaarlijks namelijk het onvoorstelbare bedrag van 30 miljard euro. Vanwege de mortaliteit van hun product is dit overigens maar een schamele 5000 euro per overleden klant. Ook als je niet wilt tornen aan de vrijheid om jezelf langzaam om zeep te helpen, kan je je wel afvragen of anderen daar dan geld aan mogen verdienen. Diezelfde vraag geldt ook voor de overheid, die voor 2,5 miljard euro aan het accijnsinfuus hangt.

De filosoof Rostand heeft ooit gezegd: 'Vermoord één man en je bent een moordenaar, vermoord er een miljoen en je bent een veroveraar, vermoord ze allemaal en je bent een god.' De tabaksindustrie is een veroveraar met goddelijke aspiraties. Waar Marx religie zag als opium van het volk, had Lenin het over opium vóór het volk. Ik vraag mij af of de minister nu zelf een oprechte gelovige is of dat zij het naïeve vrijheidsgeloof van de burgers, die zij zou moeten beschermen, uitbuit om de staatskas te vullen. Wat buiten kijf staat is dat zij gewillig een dodenmis opdraagt op het altaar van het liberalisme, terwijl op het kerkhof het collectegeld wordt verdeeld."

Het originele artikel staat hier.