Polen gaat het verbod op smaaktoevoegingen aan tabak in de nieuwe Europese Tabaksproductenrichtlijn aanvechten bij het Europees Hof van Justitie. Eerder begon ook Philip Morris een rechtszaak. Nederlandse tabaksproducenten proberen intussen de invoering van anti-rookmaatregelen in Nederland te ondermijnen.
Door Bas van Lier

Polen gaat het verbod op smaaktoevoegingen aan tabak in de nieuwe Europese Tabaksproductenrichtlijn aanvechten bij het Europees Hof van Justitie. Volgens The Guardian heeft de regering van Polen, de op een na grootste producent van tabak in Europa, economische belangen uiteindelijk boven gezondheidsbescherming gesteld.

De herziene Tabaksproductenrichtlijn, eerder dit jaar aangenomen, bevat nieuwe maatregelen om het roken te ontmoedigen. Zo komen er grotere waarschuwingen op de pakjes en gaan toevoegingen van smaakstoffen tot het verleden behoren. De lidstaten moeten de nieuwe richtlijn uiterlijk in 2016 in nationale wetgeving hebben doorgevoerd.

Polen hoopt een uitzondering op het verbod op smaaktoevoegingen te kunnen bewerkstelligen met het argument dat mentholsigaretten in dit land als een traditioneel product moeten worden beschouwd. De mentholsigaret werd in 1953 in Polen geïntroduceerd en is daar uiterst populair. Een op de vijf verkochte sigaretten in Polen heeft een mentholsmaak.

In Zweden is snus, tabak in poedervorm die achter de bovenlip wordt gestopt, op dezelfde gronden uitgezonderd van een Europees verbod dat sinds 1992 van kracht is. Toch geeft de nieuwssite Breitbart de Polen minder kans. De site verwacht dat de Europese rechter zich niet zal kunnen uitspreken over de zaak, omdat het smaakstoffenverbod feitelijk een uitvoering is van bepalingen in de Framework Convention on Tobacco Control, het internationale tabaksontmoedigingsverdrag van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

Werkgelegenheid

Achtergrond bij het Poolse besluit is het feit dat 40 procent van de tabak die in Polen wordt geteeld van een soort is die goed smaakstoffen absorbeert. Polen telt 7.000 tabaksboeren die samen 60.000 mensen werk bieden. De Poolse tabaksindustrie berekende dat invoering van het verbod 30.000 arbeidsplaatsen zou kosten en de staat 2,21 miljard euro aan gederfde belasting zou kosten, omdat Polen massaal zouden overstappen op illegale import uit Wit-Rusland en Oekraïne. De mogelijkheid van verminderde medische kosten door minder tabaksgebruik werd hierin niet meegenomen.

Behalve Polen vecht ook Philip Morris International (PMI) de Tabaksproductenrichtlijn juridisch aan, zoals eerder op deze site is bericht. Op 27 juni spande de Marlboro-fabrikant bij een Engelse rechtbank een zaak aan in de hoop dat die wordt verwezen naar het Europese Hof in Luxemburg.

Nederland

Ook in Nederland scherpt de tabaksindustrie haar messen. In een recente publicatie voor de tabaksdetailhandel, Rooksignalen 2.0, komt directeur corporate affairs Mathijs Peters van Philip Morris Nederland aan het woord. Hij reageert op de gewijzigde Europese Tabaksproductenrichtlijn, die binnen twee jaar moet worden geïmplementeerd. Peters: "In die twee jaar kunnen we ons voorbereiden op de veranderingen én mogelijk invloed uitoefenen op hoe dat er voor de Nederlandse tabaksbranche en tabakszaken uit gaat zien."

De tabakshandelaren adviseert hij: "Bundel uw krachten samen met de brancheorganisaties in Nederland en houd de besluitvorming in Den Haag in de gaten. Laat het de overheid weten als iets niet haalbaar is. Het is vanuit concurrentieoogpunt belangrijk dat de implementatie in Nederland gelijke tred houdt met die in andere landen."

In hetzelfde blad zegt Peters' collega bij Imperial Tobacco Nederland, Manuela van Kessel: "Verder adviseer ik om een eventueel lidmaatschap van een branchevereniging ten volste te benutten. De branchevereniging spreekt ook met de overheid en is in staat om praktijkproblemen voor u onder de aandacht te brengen bij handhavers. Ik verwacht dat zij u andersom ook uitgebreid zullen informeren over de nieuwe wetgeving."

Uit de serie Het tabakssyndicaat en de kleine winkelier op deze site leerden we eerder al hoezeer de tabaksindustrie de tabakshandel voor haar karretje weet te spannen in de lobby richting overheid. Dat maakt duidelijk hoe deze citaten gelezen moeten worden.