Philip Morris is een eigen elektronische sigaret aan het ontwikkelen die de rookervaring van gewone sigaretten "zo dicht mogelijk" moet benaderen. De vertrouwelijke plannen werden onlangs openbaar. Met in de hoofdrol een Amerikaanse professor die zich bezig houdt met stoppen met roken: Jed Rose, de co-uitvinder van de nicotinepleister.
Door de webredactie

De elektronische sigaret is hip en happening. Een markt met een enorm potentieel. Volgens een artikel in Vrij Nederland is de markt razendsnel gegroeid. Van een geschatte 450 miljoen euro in 2010 naar een voorspelde 3,5 miljard euro dit jaar. De e-sigaret kan binnen tien jaar groter zijn dan de gewone sigaret, voorspelt toonaangevend marktanalist Bonnie Herzog in het stuk.

De tabaksfabrikanten zitten er bovenop, zie dit overzicht op deze site. Onlangs schafte Philip Morris International (PMI) het Britse bedrijf Nicocigs aan. Maar dat is niet genoeg. De Marlborofabrikant is "Next Generation Products" aan het ontwikkelen, zo blijkt uit haar jaaroverzicht dat de Amerikaanse beurstoezichthouder SEC op haar website publiceerde. Die nieuwe generatie- producten moeten "zo dicht mogelijk" de rookervaring van gewone sigaretten evenaren.

Heatsticks

Het eerste nieuwe generatie-product zal onder de merknaam Marlboro worden uitgebracht en Marlboro heatsticks heten. Deze worden volgens PMI nog eind dit jaar in Japan en Italië uitgebracht. In deze heatsticks wordt, in tegenstelling tot de e-sigaret, wél tabak gebruikt. De tabak wordt verhit waardoor de nicotine verdampt en geïnhaleerd kan worden.

De heatsticks worden in Italië geproduceerd. In januari dit jaar meldde André Calantzopoulos, PMI's Chief Executive Officer, dat de Marlborofabrikant 500 miljoen heeft geïnvesteerd in haar fabriek in Bologna om deze producten te gaan maken.

Saillant detail is overigens dat PMI vier maanden later bekend maakte dat ze 90 procent van de banen bij haar fabriek in Bergen op Zoom zou schrappen wegens een "rigoureus fiscaal en regelgevend beleid" dat de weg zou vrijmaken voor criminele organisaties en illegale handel. Daarbij meldde ze niets over de investering elders in Europa.

Vertrouwelijk document

Philip Morris is bezig met het ontwikkelen van een nóg geavanceerdere e-sigaret, zo blijkt uit een vertrouwelijk document dat de fabrikant heeft moeten aanleveren om aanwezig te kunnen zijn bij een van de overlegrondes in Brussel over de herziening van de Europese Tabaksproductenrichtlijn met nieuwe regels die roken moeten ontmoedigen.

Het document kwam toch boven water na een Brits beroep op de Freedom of Information Act bij de Europese Commissie. In de brief staat dat Philip Morris in mei 2011 een patent heeft gekocht van Jed Rose, de co-uitvinder van de nicotinepleister.

Rose is professor aan het Departement Psychiatrie en Gedragswetenschap van de Amerikaanse Duke University. Met zijn nieuwste uitvinding wordt nicotine aan pyrodruivenzuur gekoppeld, een lichaamseigen stof die van nature voorkomt in ons lichaam bij de suikerstofwisseling. Er ontstaat een gas dat "nicotinepyruvaat" heet en ingeademd kan worden. In de longen valt het weer uiteen in de afzonderlijke bestanddelen. De nicotine wordt daar, net als bij gewoon roken, opgenomen in de bloedbaan. Over de gevolgen voor de gezondheid is niets bekend.

Patent gekocht

De Wall Street Journal beweert dat deze manier van nicotinegebruik dichter bij de normale rookervaring komt, waardoor het voor rokers makkelijker zou worden om over te stappen van gewone tabak naar die "pyruvaat-sigaret". Bovendien komen er met deze methode geen lichaamsvreemde stoffen aan te pas die mogelijk schadelijk zijn voor de gezondheid. Die stoffen zitten wel in sommige e-liquids die nu worden gebruikt. Zo ontstaat er volgens het eerder genoemde artikel in Vrij Nederland, bij de verhitting van sommige e-liquids formaldehyde, een kankerverwekkende stof die ook in normale sigaretten zit.

Wetenschapsnieuwsdienst EurekAlert meldde in 2010 dat Rose inschatte dat de pyruvaat-sigaret al tussen 2013 en 2015 op de markt zou komen. Philip Morris kocht het patent op de uitvinding in mei 2011. Intussen is het 2014 en blijkt Philip Morris het voorlopig nog niet op de markt te zullen brengen. Alle persberichten gaan vooralsnog eerst over de Marlboro- heatstick die in 2014 en 2015 de markt moet bestormen.

Duke University

Het is opmerkelijk dat een arts die stoppen met roken onderzoekt, zijn uitvinding aan een tabaksfabrikant verkoopt. De fabrikant lijkt juist het tegenovergestelde belang te hebben: mensen op zoveel mogelijk manieren aan het consumeren van haar nicotineproducten te houden.

Toch is deze connectie minder opvallend dan gedacht. Jed Rose geeft leiding aan het Duke Center for Smoking Cessation, een instituut dat zich volledig wijdt aan onderzoek naar stoppen met roken. Volgens de website is het centrum zelfs "toegewijd aan het beëindigen van rookverslaving" en verbonden aan de Amerikaanse Duke University. Deze universiteit is gesticht door de Duke familie, die haar fortuin vergaarde in de tabak.

Subsidie van Philip Morris

Het centrum ontving volgens deze Letter of Agreement van Philip Morris in 2004 een subsidie van 15 miljoen dollar, verdeeld over drie jaar. In 2006 is er door Philip Morris opnieuw 15 miljoen dollar voor drie jaar toegekend. In 2008 is daar nog eens twee miljoen dollar bovenop gekomen.

In 2010 deed Philip Morris er weer vijf miljoen dollar bij. En de laatste subsidie is in 2013 toegekend en verliep op 31 mei dit jaar. Het ging om 1.3 miljoen dollar.

Als tegenprestatie moest dr. Jed Rose deelnemen aan de adviescommissie van QuitAssist, een programma van Philip Morris dat mensen moest helpen te stoppen met roken. Dat programma was een strategische stap van de Marlboro-fabrikant om haar imago te proberen te verbeteren bij het grote publiek, zo stelt de website TobaccoTactis, onderdeel van de Britse University of Bath.

Hoewel Rose zijn uitvinding deed tijdens een zoektocht naar een minder schadelijke sigaret, biedt de technologie ook mogelijkheden voor andere medische toepassingen. In het patent staat beschreven dat zijn uitvinding betrekking heeft op apparaten en methodes voor het toedienen van een geneesmiddel aan de gebruiker. De beroerde reputatie van de Marlboro-fabrikant als het om de volksgezondheid gaat, was blijkbaar geen beletsel voor de professor om zijn doorbraak aan hun te verkopen. Wat hij voor het patent heeft gekregen, is niet bekend gemaakt. Evenmin weten we hoe "gezond" deze sigaret is.

Bekijk hier een filmpje over de uitvinding van Jed Rose.

Hoeveel geld heeft Jed Rose voor zijn patent ontvangen? Is bekend wat de gevolgen voor de gezondheid zijn? Wanneer komt de pyruviate-sigaret op de markt? Op deze en nog veel meer vragen heeft Rose niet gereageerd. PMI op haar beurt stuurde een link met het persbericht waarop de antwoorden niet staan.