Het invoeren van een algemeen rookverbod voor alle horeca, inclusief kleine cafés zonder personeel, wordt door toedoen van de SP mogelijk met minimaal drie maanden uitgesteld. Bij de behandeling van de wijziging van de Tabakswet heeft SP-Kamerlid Henk van Gerven de voortgang vertraagd door een extra vragenronde te verzoeken.

Door Bas van Lier

Van Gerven stelt dat behandeling van de wetswijziging vóór het meireces ook zonder zijn aanvullende vragen niet mogelijk was geweest, omdat de Kamer voorrang moest geven aan discussie over de langdurige ouderenzorg en de Wet maatschappelijke ondersteuning. De aanvullende vragen zijn inmiddels gesteld en moeten vóór het einde van het reces zijn beantwoord.

De plenaire behandeling van de wetswijziging zou dan direct na het reces kunnen plaatshebben. De uiteindelijke invoeringsdatum is vervolgens afhankelijk van de Eerste Kamer. De kans dat de Eerste Kamer de wet nog vóór het zomerreces zal behandelen, zodat de wet op 1 juli kan worden ingevoerd, is echter erg klein geworden. Vermoedelijk wordt de behandeling doorgeschoven naar september, zodat de wet op zijn vroegst pas op 1 oktober wordt ingevoerd. Staatssecretaris Van Rijn (Volksgezondheid) heeft al aangegeven dat 1 oktober een nieuwe streefdatum is.

Aanscherping

De SP is voorstander van de uitzondering op het rookverbod voor kleine cafés zonder personeel, zo staat op de website van de partij. Het regeringsvoorstel kan echter rekenen op een meerderheid in de Kamer. Van Gerven zegt de wijziging van de Tabakswet nu te willen aangrijpen om de Tabakswet verder aan te scherpen met nieuwe regels voor smaakstoffen, verkooppunten, plain packaging en e-sigaretten.

Dat de invoering daardoor een paar maanden opschuift vindt hij niet erg. Voor hem is de opheffing van de uitzonderingsregel voor kleine cafés niet de kern van het tabaksdossier.

"Het hele verhaal over het toezicht en of je wel of niet mag roken in cafés is eigenlijk second best", zegt hij tegen TabakNee. "Waar het echt om draait is het terugdringen van het roken en nog belangrijker, het voorkomen dat jongeren beginnen met roken. Dat moet je bij de bron aanpakken, dus bij de fabrikant. Daarom is het goed om, in het licht van de aangescherpte EU-Tabaksproductenrichtlijn en de implementatie daarvan, nu te kijken naar hoe wij omgaan met de smaakstoffen in sigaretten, het terugdringen van het aantal verkooppunten, internetverkoop, invoering van plain packaging en de e-sigaret. We hebben, omdat de wet toch gewijzigd wordt, nu de kans om die dingen aan te pakken."

E-sigaret

Van Gerven noemt plain packaging "een sympathieke maatregel, waar verder niemand last van heeft. Dus waarom doen we het dan niet?". Verder zou de e-sigaret onder de medicijnenwet moeten vallen en beschouwd moeten worden als een middel om te stoppen met roken. Het SP-Kamerlid maakt zich grote zorgen over de opmars van de elektronische sigaret. "Het gebruik van de e-sigaret is recent van 1 naar 3 procent gestegen. Als dat zo doorgaat dan denk ik dat het aantal rokers alleen maar zal toenemen in plaats van afnemen. De e-sigaret maakt dat het straks weer een normaal beeld wordt om te roken. Mensen zullen daardoor ook weer meer gewone sigaretten gaan roken."

Voor een jarenlange wens van de SP, het terugdringen van het aantal verkooppunten voor tabak, ziet Van Gerven een groeiend draagvlak. "In 1996 heeft de Kamer de motie Marijnissen aangenomen, waarin tabaksverkoop werd voorbehouden aan tabaksspeciaalzaken. Die motie is nooit uitgevoerd. Nu is daar in de maatschappij zeker een meerderheid voor. Ik denk zelfs dat als De Telegraaf haar lezers er naar zou vragen, er dan een meerderheid voor het verminderen van het aantal verkooppunten is. Iedereen snapt: hoe meer je een product aanbiedt, hoe meer het gebruikt wordt."

Eerder liet Staatssecretaris Van Rijn weten de uitkomsten van een onderzoek naar de effectiviteit van het beperken van het aantal verkooppunten vóór het zomerreces naar de Kamer te sturen. De SP heeft de staatssecretaris nu gevraagd of dit nog voor de behandeling van de voorliggende wetswijziging kan. Een beperking op verkooppunten zou dan in een moeite door in de wet kunnen worden opgenomen.

Gewiekste man

Staatssecretaris Van Rijn is een 'gewiekste man', zegt Van Gerven, die, gebonden als hij is in de huidige coalitie, tijd koopt door bij elke voorgestelde maatregel te besluiten eerst een onderzoek naar de effecten te laten uitvoeren. "Maar als je de effecten van elke maatregel afzonderlijk zou moeten bewijzen, dan ben je zo tien jaar verder", zegt Van Gerven. "Terwijl zo langzamerhand overal in de wereld voldoende is aangetoond dat een hele trits maatregelen tegelijk het roken terugdringt. Wat mij betreft hebben we nu het momentum om dat te doen."

Dat de SP bij haar standpunt blijft dat kleine cafés zonder personeel uitgezonderd moeten worden van het rookverbod, is volgens het Kamerlid een compromisbesluit binnen zijn partij. "Het is natuurlijk een compromis binnen onze partij waarvan het ene lid de gezondheidszorgaspecten centraal stelt en de andere zegt dat in een kroeg zonder personeel de uitzondering gehandhaafd moet blijven. Aanvankelijk hebben we ingestemd met het rookverbod, ook in de kroegen zonder personeel met het idee dat daar dan ook rookvrije ruimtes zouden moeten komen. Van dat laatste is niks terecht gekomen. Vandaar dat we het standpunt veranderd hebben in het huidige. Overigens en dat is wel gunstig neemt het aantal kroegen zonder personeel dat een rookverbod instelt toe."

Dat laatste baseert Van Gerven op cijfers van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit.