Reclame voor tabak is verboden, maar dat hoeft niet te betekenen dat er geen manieren zijn om roken te promoten. Apps voor de onder jongeren populaire smartphones zijn daarvoor een handige sluiproute. Deel 2 van een korte serie.

Door Bas van Lier

"Ik heb waarschijnlijk long- of blaaskanker overgehouden aan het maken van deze live wallpaper, dus koop hem alsjeblieft en steun mij voor mijn toekomstige doktersrekeningen;)" De maker van de Marlboro Red 3D Live Wallpaper voor Androïd-telefoons tracht zijn app met zieke humor aan de man te brengen. SuperTim noemt hij zichzelf en hij haast zich te melden dat hij geen banden heeft met Philip Morris.
Hij heeft de wallpaper van een ronddraaiend pakje Marlboro alleen maar gemaakt voor zichzelf "en andere rokers die hun merk willen vertegenwoordigen". "Stay cool, and don't hold that smoke in too long – you'll end up like me:) Have fun and represent your brand", besluit hij zijn aanbevelingstekst.

Erg veel succes heeft SuperTim met zijn app nog niet gehad, sinds 2012 is die nog geen honderd keer gedownload. Maar de app is nog steeds verkrijgbaar, net als versies met Lucky Strike, Camel - Turkish Royal en Marlboro Smooth 100s. De laatste werd gemaakt op verzoek van de beheerder van een van de rokersfora waar SuperTim zijn apps aan de man probeerde te brengen.

"Grappige" apps

Het is waarschijnlijk nooit te bewijzen, maar het zou ons niks verbazen als er wel degelijk banden zouden bestaan tussen SuperTim en de tabaksindustrie. Zij tekende er in elk geval geen protest tegen aan bijvoorbeeld op grond van schending van het merkrecht. Zoals de tabaksfabrikanten ook best achter allerlei andere "grappige" apps zouden kunnen zitten die met roken in verband kunnen worden gebracht. Op zijn minst komen die apps de industrie zeker niet slecht uit. Zoals die wallpaper van een vervaarlijk uitziende schedel met een brandende sigaret tussen zijn tanden uit september 2013 van Panda Soft. Deze Androïd-app is al meer dan 100.000 keer gedownload. Typisch een app waarmee pubers zich kunnen afzetten tegen een omgeving die waarschuwt tegen roken.

Sigaret-widgets

In de Google Play Store zijn nog veel meer wallpaper apps te vinden waarop sigarettenrook voorbijtrekt. Nog veel populairder zijn de apps waarin een brandende sigaret het laadpercentage van de telefoonbatterij weergeeft. Verschillende van dit soort sigaret batterij-widgets blijken meer dan 1 miljoen keer te zijn gedownload. Een van die widgets is pas sinds 10 februari 2014 online. In de, zo te zien door de computer vertaalde, toelichting wordt vreemd genoeg uitgelegd wat een sigaret is en hoe die wordt geconsumeerd. De reden van die toevoeging is slecht te volgen, tenzij het de bedoeling zou zijn heel jonge kinderen iets te leren.

Rooksimulatie

Behalve wallpapers en widgets zijn er ook apps die van roken een spelletje maken. Vrij nieuw zijn de apps die het roken zelf simuleren: op het scherm is een brandende sigaret zichtbaar die opgloeit als de telefoonbezitter een zuigende beweging bij de microfoon van zijn telefoon maakt. Blazen in de microfoon tovert rook op het scherm, al dan niet in zuivere kringetjes. Bij sommige varianten is het mogelijk de askegel met een tikje tegen het scherm af te tippen.

Een app om overal legaal te kunnen roken of om te helpen bij het stoppen, stellen de makers van Cigarette Smoke, dat sinds oktober 2013 tussen de 1 en 5 miljoen keer werd gedownload. Maar het lijkt er meer op dat dit soort apps het roken alleen maar stimuleren. In februari 2014 kwam ook Real Smoke HD beschikbaar.

In de Google Play Store troffen we tenslotte nog een opmerkelijke app, Flip geheten, een "drinking game". Gooi om beurten een virtueel pakje sigaretten op, dat overigens het uiterlijk van een pakje Marlboro heeft. Afhankelijk van hoe het neerkomt, moet de speler een of twee vingers uit zijn glas drinken of het hele glas legen.

Stoges

Opvallend is dat in Apple's iTunes store aanmerkelijk minder van dit soort apps worden gevonden. iSmoke is een iPhone-variant van de apps die het roken simuleren en Stoges is een app waarmee je een virtuele sigaret uit een virtueel pakje sigaretten kan presenteren. Het fictieve merk heet Stoges, maar opnieuw zijn de kenmerken van het Marlboro-merk herkenbaar. Maar de maker laat weer weten niets te maken te hebben met enig sigarettenmerk.

Al deze apps zijn gratis of voor minder dan een euro verkrijgbaar. Dat veel van dit soort apps jongeren zullen aanspreken hoeft geen betoog. En zoals in het eerste deel van deze serie al aangegeven: hoe meer promotie voor roken en sigaretten jongeren zien, hoe meer kans dat zij zullen gaan roken. Gelukkig zijn er ook heel veel apps die rokers helpen bij het stoppen.

Klik hier om deel 1 van deze serie te lezen.