TabakNee bestaat 1 jaar. En dat is niet onopgemerkt gebleven. Een kort overzicht van enkele wapenfeiten.

Door Bas van Lier

TabakNee ging op 11 maart 2013 online en ontketende direct een ongekende media-explosie. Alle kranten, radiozenders en televisieprogramma's besteedden aandacht aan de ongebruikelijke vorm van "naming and shaming" op de website. Van De Wereld Draait Door en Nieuwsuur tot aan Fokke & Sukke.

De profielen van (ex-)politici en andere publieke figuren die rechtstreeks of indirect de tabaksindustrie bijstaan, vielen bij de betrokkenen in minder goede aarde. Politici en anderen die op de website met de tabaksindustrie in verband worden gebracht, waren razend en de pers likte er zijn vingers bij af, zie het overzicht van de reacties.

TabakNee werd opgericht door longartsen Wanda de Kanter en Pauline Dekker van Stichting Rookpreventie Jeugd, uit verontwaardiging over het rookbeleid in Nederland. Op deze site worden de lobbypraktijken van de tabaksindustrie blootgelegd, zoals ook de lobbyisten zelf, de marketingtrucs en invloed van de tabaksindustrie en de laksheid van de overheid. Het doel van de Stichting Rookpreventie Jeugd is van roken geschiedenis te maken door ervoor te zorgen dat de huidige generatie kinderen er niet aan begint. De tabaksindustrie zegt dat ook te willen, maar handelt anders. Daarom zoekt TabakNee uit hoe het werkelijk zit.

Kamervragen

De website, die met een eigen redactiestatuut en onafhankelijke journalisten werkt, publiceerde in het eerste jaar ruim 250 artikelen, waaronder vele onthullingen over de lobby van "de tabaksindustrie & haar kompanen", zie het artikel Tabakslobby voor Dummies op deze website. Momenteel onthult TabakNee in een serie over het "tabakssyndicaat" hoe de tabaksindustrie en supermarkten in alle stilte sleutelposities hebben ingenomen om een tabaksontmoedigingsbeleid te frustreren.

Er zijn Kamervragen gesteld nadat TabakNee onthulde dat pensioenfonds ABP alleen al in 2012 voor meer dan een miljard in tabak heeft belegd. Toen TabakNee ontdekte dat de handhaving op de leeftijd waarop je tabak mag kopen, niets voorstelt, leverde dat ook Kamervragen op.

De Philip Morris – files

Eind 2013 kreeg TabakNee interne documenten in handen van Philip Morris over haar lobbyactiviteiten in Brussel. Deze doen in detail uit de doeken hoe Philip Morris te werk gaat bij het bewerken van leden van het Europees Parlement die moeten beslissen over nieuwe antirookmaatregelen. Maar liefst 161 lobbyisten werden ingezet. Dat zijn er veel meer dan de negen lobbyisten die Philip Morris in het Europese Transparantieregister heeft ingeschreven. En daarmee heeft de Marlboro-producent de gedragscode overschreden om eerlijk melding te maken van het aantal mensen dat ze op haar lobby zet.

Die lobbyisten kregen voet aan de grond. 226 Europarlementariërs, onder wie zeven Nederlandse, spraken met de Marlboro-producent af om te horen wat hun bezwaren waren tegen nieuwe antirookmaatregelen. En dat is een schending van een internationaal antirookverdrag van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO.

De interne documenten vormden de basis van een serie verhalen op TabakNee, die vanaf 2 december 2013 zijn gepubliceerd. Samen met het actualiteitenprogramma EenVandaag werd op basis van dezelfde documenten en aanvullend eigen onderzoek een tv-reportage gemaakt die eind februari is uitgezonden.

Toegevoegde waarde

Die samenwerking toont nog eens goed de toegevoegde waarde van TabakNee aan. Het onderzoeksjournalistieke werk van deze website wordt door de redacties van actualiteitenprogramma's en geschreven pers als een welkome aanvulling beschouwd. Zo werkt TabakNee ook buiten de eigen site mee aan verspreiding van de kennis over de praktijken van de tabaksindustrie en het bewustzijn dat maatregelen tegen het roken noodzakelijk zijn. En daar gaat TabakNee in het komende jaar met onverminderde kracht en animo mee door.

De bezoekersaantallen groeien gestaag en nemen verder toe sinds we een tweewekelijkse nieuwsbrief versturen. U kunt zich daarvoor aanmelden, via de rechterkolom van deze pagina of via de homepage. Of volg ons op Twitter en Facebook.