Dat sommige politici en ambtenaren ons "rabiaat" noemen, betekent dat we op de goede weg zijn.

OPINIE – door Frits van Dam

Stel je voor dat een fabriek ongestraft chemicaliën zou dumpen in het grondwater. De verontwaardiging zou alom zijn. Politici zouden van opwinding over elkaar heen buitelen en de kranten zouden er vol van staan. Gek genoeg kan de tabaksindustrie die een continue stroom van gif over de maatschappij uitstoot, vrijwel ongestoord haar gang gaan.

Wat doet de overheid tegen het tabaksgif? In vergelijking met andere landen, bijvoorbeeld Ierland, Finland, Noorwegen en Australië, is onze overheid het achterblijvertje in de klas. Het ministerie van Volksgezondheid laat onderzoek doen naar een stelsel van samenhangende maatregelen om het tabaksgebruik te ontmoedigen, dat wel. Maar dat onderzoek is allang gedaan en uit gedegen buitenlands onderzoek weten we precies wat wel en niet werkt. Staatssecretaris Van Rijn die verantwoordelijk is voor het tabaksdossier, zou die onderzoeken moeten kennen. Maar hij maakt weinig haast om het gif uit onze samenleving te verwijderen. Sterker, het lijkt wel een vertragingstactiek. Bovendien heeft hij een heilig vertrouwen in "de marktpartijen": de betrokken organisaties lossen het samen wel op.

Gegijzeld door de VVD

Ambtenaren van verschillende departementen zien er zelfs geen been in om de tabaksindustrie mee vorm te laten geven aan het tabaksontmoedigingsbeleid. Dat weten we dankzij interne documenten die openbaar zijn gemaakt met de Wet openbaarheid van bestuur. Dat ze daarmee het ook door Nederland ondertekende tabaksontmoedigingsbeleid (FCTC) van de Wereldgezondheidsorganisatie overtreden, zal ze blijkbaar een zorg wezen.

De twee politieke partijen die de dienst uitmaken in den Haag en die het verschil kunnen maken, de VVD en de PvdA, verroeren zich niet. De VVD niet omdat zij zich door de tabaksindustrie heeft laten wijsmaken dat tabaksgebruik een vrije keuze is en dat, met uitzondering van jeugdigen, de politiek zich er niet mee moet bemoeien. De tabaksaccijnzen zijn heilig voor de staatskas en bovendien is tabak een belangrijk exportartikel. Afblijven dus, vindt de VVD. De PvdA op haar beurt is gegijzeld door de VVD en wacht het onderzoeksrapport van de staatssecretaris kalmpjes af.

"Rabiaat"

Rijst de vraag: heeft TabakNee wel wat opgeleverd? Wij hopen zichtbaar gemaakt te hebben hoe de tabakslobby als een kwaadaardig virus  bijna alle besluitvormende organen heeft geïnfecteerd, lees maar eens Tabakslobby voor Dummies. Helaas is de remedie voorlopig nog uit zicht.

Ten slotte, TabakNee is er niet op uit om vrienden te maken. Dat sommige politici en ambtenaren ons te ver vinden gaan en zelfs "rabiaat" noemen, betekent dat we op de goede weg zijn, we irriteren de machthebbers. Er is nog veel werk aan de winkel.

Blijf TabakNee volgen en steunen.