De Europese Vereniging van Kinderartsen EAP ziet e-sigaretten als een groeiende bedreiging voor kinderen en adolescenten en pleit ervoor ze als schadelijk te beschouwen. Internationale regelgeving vanuit de WHO laat nog op zich wachten.

Door de webredactie

De European Academy of Paediatrics (EAP) heeft tien aanbevelingen gedaan aan de Europese Commissie om de groeiende verkoop van e-sigaretten aan banden te leggen. De organisatie van kinderartsen ziet dat de tabaksepidemie afneemt, maar tegelijkertijd de populariteit van nicotineafgifteapparaten, afgekort ENDS (electronic nicotine delivery devices), toeneemt. De EAP merkt op dat nicotine een verslavingsdrug is, die giftig is voor foetus, kind en volwassene. Ook als ENDS alleen maar nicotine zouden bevatten, zou de verkoop al rigoureus moeten worden tegengewerkt om een nieuwe generatie verslaafden te voorkomen.

Maar e-sigaretten bevatten ook nog tal van niet-gereguleerde chemicaliën, waaronder kankerverwekkende stoffen, waarvan de toxiciteit nog onbekend is. De EAP stelt evenwel dat er onweerlegbaar bewijs is dat de acute toxiciteit van e-sigaretten groter is dan die van ‘traditionele’ tabaksrook, en dat een verscheidenheid aan longvergiftigingen, waaronder acute longschade, zijn geregistreerd als gevolg van het gebruik van e-sigaretten. De chronische toxiciteit van e-sigaretten is nog onbekend, maar gezien de grotere acute toxiciteit ten opzichte van tabak kan de EAP er niet van uitgaan dat e-sigaretten op de lange termijn veiliger zijn.

‘Angstaanjagende snelheid’

De EAP stelt dat de grote interesse voor e-sigaretten van kinderen en adolescenten deels wordt gevoed door misleidende marketing en internetreclame, die ook niet gereguleerd is. En: “Hoewel voorgesteld als hulpmiddel bij het stoppen met roken, is er geen bewijs dat e-sigaretten iets toevoegen aan standaardstrategieën voor stoppen met roken”, aldus de EAP in haar rapport. Samenvattend beschouwt de EAP deze apparaten en vloeistoffen als zeer gevaarlijk en is onomwonden tegen hun gebruik en hun directe of indirecte marketing.

De organisatie doet tien aanbevelingen en schrijft: “De context van deze aanbevelingen is de werkelijk angstaanjagende snelheid waarmee deze producten door jongeren omarmd worden; het toenemend manipulatieve gebruik van sociale media door de tabaksindustrie, die de belangrijkste leveranciers van deze producten zijn (…).” Ook de waarschijnlijkheid dat het gebruik van e-sigaretten zal leiden tot een nieuwe generatie nicotineverslaafden, is reden voor de EAP om alarm te slaan. “EAP kan niet tolereren dat deze gevolgen onbetwist blijven.”

Grotere bedreiging dan tabak

De EAP stelt voor om e-sigaretten als gevaarlijk te beschouwen totdat het tegendeel bewezen is. De kinderartsen pleiten voor een onmiddellijk verbod op het toevoegen van smaakstoffen aan e-liquids. E-sigaretten, of er nu nicotine in zit of niet, bevatten volgens de EAP chemicaliën waar kinderen en jongeren tegen beschermd moeten worden, ook bij passieve blootstelling aan deze producten. Kinderen zouden bovendien geen toegang tot ENDS mogen hebben omdat die ook gebruikt kunnen worden om andere middelen te inhaleren, zoals cannabis.

De EAP pleit ervoor om, tot het tegendeel bewezen is, de giftigheid van e-liquids op lange termijn zelfs als een grotere bedreiging te beschouwen dan die van tabak. De vloeistoffen moeten niet als een ‘verwaterde’ versie van tabak worden beschouwd, maar als op zichzelf staande nieuwe toxische middelen. Ze moeten volgens de EAP qua wetgeving op precies dezelfde manier worden behandeld als conventionele tabaksproducten. De Europese organisatie beveelt ten slotte aan om social media-bedrijven te dwingen hiervoor verantwoordelijkheid te nemen en maatregelen te nemen om exposure op hun platforms in de toekomst te voorkomen

Hoop op Europese Commissie

Ook het Nederlandse RIVM pleitte onlangs voor aanscherping van de regels rondom alternatieve rookwaar. Strengere internationale richtlijnen voor tabaksproducten zijn echter nog ver weg, zo bleek begin deze maand na de COP9, de negende WHO-bijeenkomst sinds het antitabaksverdrag FCTC van de WHO in 2005 van kracht ging. Dit tot teleurstelling van onder meer demissionair staatssecretaris Paul Blokhuis (Volksgezondheid, ChristenUnie), die daarover na afloop sprak met The Investigative Desk, dat de onderhandelingen volgde voor NRC.

Strengere regels voor ‘nieuwe tabaksproducten’ stonden centraal op de conferentie, maar er heerst verdeeldheid over het gevaar van deze producten. Sommige landen verbieden ze, andere zien ze als oplossing om roken tegen te gaan. Het thema zal in WHO-verband op z’n vroegst in 2023 weer besproken worden. De hoop is nu gevestigd op de Europese Commissie. Deze werkt aan strengere maatregelen voor (elektronische) sigaretten, die als voorbeeld voor de rest van de wereld kunnen dienen.