Het argument dat tabaksontmoedigingsbeleid ten koste gaat van banen voor de armsten, betekent ‘simpelweg dat banen belangrijker zijn dan levens’, schrijft de Zuid-Afrikaanse minister van Gezondheid Aaron Motsoaledi. ‘We kunnen geen banen in stand houden door gif te verkopen aan onze mensen.’

Door de webredactie

Eerder dit jaar presenteerde de Zuid-Afrikaanse minister van Gezondheid plannen om het tabaksontmoedigingsbeleid in het land in lijn te brengen met het Kaderverdrag inzake tabaksontmoediging (Framework Convention on Tobacco Control, FCTC) van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). De voorgestelde Control of Tobacco and Electronic Delivery Systems Bill bevat een groot aantal maatregelen om het tabaksgebruik effectief aan banden te leggen. Roken in publieke ruimten wordt volledig verboden, inclusief horeca en roken in auto’s waarin minderjarigen worden vervoerd. Plain packaging van sigaretten wordt verplicht. Tabaksreclame op verkooppunten wordt verboden en sigarettenautomaten worden afgeschaft.
Eind mei zei minister van Gezondheid Aaron Motsoaledi volgens SA People over het wetsvoorstel: ‘Wij willen tabak uit onze levens bannen omdat het niets toevoegt aan de ontwikkeling van de mensheid’ en ‘De wereld is de tabak zat, we willen het niet meer.’

Apartheid

Vorige week sprak Motsoaledi, die medicijnen studeerde, zich opnieuw in niet mis te verstane woorden uit over de nieuwe wet, waar Zuid-Afrikanen tot 10 augustus commentaar op konden leveren. Op de website Independent Online reageerde de minister in ongebruikelijk scherpe bewoordingen op argumenten tegen de wet waarmee de tabaksindustrie probeert de publieke opinie te beïnvloeden.
Het argument dat de nieuwe wet banen gaat kosten, met name voor de armste bevolking van het land, is volgens Motsoaledi een herhaling van argumenten die destijds werden gebruikt om het systeem van Apartheid in stand te houden. Ook toen beweerden krachten die het Apartheidsregime in stand wilden houden dat afschaffing banen zou kosten en het land in economische ellende zou storten.

Banenverlies

‘De hebzuchtige tabaksindustrie doet het opnieuw. Ze is opnieuw leugens aan het verspreiden in haar oppositie tegen de wetswijzigingen die striktere regels wil opleggen om de schadelijke effecten van tabak te beperken.’ De tabaksindustrie stelde dat invoering van de nieuwe wet duizenden wederverkopers werkloos zou maken en 80 procent van de sigarettenverkoop in handen van criminelen zou drijven. De wet zou ook een eind maken aan de legale productie van tabak in Zuid-Afrika, waardoor 7.000 banen verloren zouden gaan en honderden boerderijen zouden moeten sluiten.

Industrie verspreidt leugens

Daarmee gebruiken de tabaksfabrikanten het probleem van de werkloosheid om hun eigen business te bevorderen, stelt Motsoaledi. ‘Ze gebruiken de armen om hun eigen hebzucht na te jagen en gebruiken informatie die bezijden de waarheid is om hun agenda te promoten.’ De regering heeft de economische effecten van de nieuwe wet tegen het licht gehouden en vastgesteld dat die geen belemmeringen vormen, stelt de minister. Ook is de voorstelling van zaken dat de regering niets zou doen tegen illegale tabakshandel is volgens hem onzin.
‘De tabaksbedrijven weten dat ze geen geloofwaardige feiten hebben. Dat is waarom ze naar de armen en kwetsbaren rennen. Ze kunnen de armen makkelijk misleiden en ze laten geloven dat tabak banen in stand houdt, terwijl ze opzettelijk de schadelijke effecten ervan verbergen. Deze multinationale tabaksfirma’s willen de armen laten geloven dat het in hun belang is om tegen deze wetgeving te zijn. Ze zetten het verhaal in de hoofden van onze mensen dat gezondheid en economische groei elkaar uitsluiten.’

Een dode hoeft geen baan

Maar, zegt Motsoaledi: ‘Geen enkel land is het gelukt zijn economie te laten groeien met een zieke bevolking.’ En: ‘Je hebt geen baan nodig als je dood bent’, verwijzend naar de 42.100 tabaksdoden per jaar in Zuid-Afrika en het feit dat 10 procent van de sterfgevallen in het land het gevolg is van tabaksgerelateerde ziekten.
De nieuwe wet, zegt de minister, is erop gericht om te voorkomen dat jongeren beginnen met roken. Zuid-Afrika telt 6 miljoen rokers van 15 jaar en ouder en 55.000 rokende kinderen tussen de 10 en 15 jaar (zie Tobacco Atlas). Schokkende cijfers die een ingrijpend tabaksontmoedigingsbeleid rechtvaardigen, aldus de minister.