Het bedrog van de tabaksindustrie met de sjoemelsigaret vormt de kern van de aangifte tegen de fabrikanten. Staatssecretaris Blokhuis probeert de EU nu zover te krijgen om dit bedrog ongedaan te maken. Een flinke stap voorwaarts.

Door de webredactie

“Ik ben in Sofia Bulgarije om met m’n Europese collega’s te praten over de sjoemelsigaret met gaatjes in het filter,” zegt Paul Blokhuis, staatssecretaris van Volksgezondheid in een video op Twitter. De tabaksindustrie voegt de minuscule gaatjes aan sigarettenfilters toe om de resultaten van de huidige meetmethode, die in heel Europa wordt gebruikt, te manipuleren. Vandaar de naam ‘sjoemelsigaret’. Doordat de rookmachines door de gaatjes valse lucht aanzuigen bij het meten van de giftige stoffen, vallen de resultaten lager uit. Rokers dekken in de praktijk de gaatjes met hun vingers of lippen af, waardoor ze veel meer giftige stoffen binnenkrijgen. Blokhuis: “Dat moet je eerlijk in beeld brengen. En daarover wil ik het hebben met mijn collega’s. En met de Eurocommissaris die verantwoordelijk is voor het gezondheidsbeleid. Want we hebben in Europa een meetmethode die achterhaald is. Het kan veel beter. Ik wil dat we eerlijk gaan meten. En wel zo snel mogelijk.”

Veel meer giftige stoffen

In Canada wordt een andere meetmethode gebruikt. Daarbij worden de gaatjes in het filter tijdens het meten afgedekt. Uit metingen via deze methode blijkt dat rokers tot wel zeven keer meer giftige stoffen binnenkrijgen dan de Europese methode aantoont. Onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) toonde ook al aan dat sigaretten veel meer giftige stoffen bevatten dan wettelijk is toegestaan.

Aangifte

De aangifte die tegen de tabaksindustrie is gedaan, was gebaseerd op deze misleiding van het grote publiek. Advocate Bénédicte Ficq vond dat de sigaret verboden moest worden, omdat die de maximale hoeveelheden aan giftige stoffen die in de Tabakswet staan overschrijden.
Blokhuis’ voorganger staatssecretaris Van Rijn heeft een belangrijke initiatief genomen en een brief naar Brussel gestuurd om aan te dringen op her-evaluatie van de meetmethode. Daarop liet de Eurocommissaris weten te willen wachten tot de herziening van de tabaksrichtlijn in 2021. Blokhuis was daar zeer teleurgesteld over en zei daar niet zolang op te willen wachten.

Vaart

Hij zegt het nu na overleg met onder meer Frankrijk, Noorwegen en Luxemburg en een pleidooi bij Eurocommissaris voor Gezondheidszorg Vytenis Andriukaitis voor elkaar te hebben dat er vaart achter wordt gezet. Volgens Trouw heeft de Europese Commissie bevestigd dat er een onafhankelijke groep experts wordt aangesteld die de meetmethode gaat evalueren.

Op het schild

Ook belangrijk is dat Blokhuis zegt dat hij wil voorkomen dat vertegenwoordigers van de tabaksindustrie in die expert-groep terechtkomen. Hij begrijpt kennelijk waar de stagnatie in het anti-rookbeleid vandaan komt: de tabakslobby. Het lijkt erop dat er eindelijk beweging begint te komen in het anti-rookbeleid van de overheid. Frits van Dam, secretaris van de Stichting Rookpreventie Jeugd: “We wachten vol spanning af waarmee Blokhuis verder komt. Gaat hij ook de accijnzen substantieel verhogen? Het aantal verkooppunten terugdringen? Komen er goede campagnes? Zo ja, dan hijsen we hem echt op het schild.”