UPDATE 26-04-2018
In de radio-uitzending ‘VWS verlengstuk alcoholindustrie’ van Argos van zaterdag 14 april komt aan het licht hoe ambtenaren van het ministerie van VWS het leeftijdscontrolesysteem Ageviewers geen kans willen geven. Waarom is onduidelijk.

Door de webredactie

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) zegt al jaren dat de leeftijdsgrens van 18 jaar voor de verkoop van tabak en alcohol beter nageleefd moet worden. Keer op keer vallen de cijfers over de handhaving tegen, wat bewijst dat jongeren te gemakkelijk aan tabak en alcohol kunnen komen en op die manier dus verslaafd kunnen raken. 
In reactie hierop heeft de overheid aan de brancheorganisaties gevraagd om zelf stappen te ondernemen om de naleving te verbeteren. Het idee achter dit verzoek is dat als de branche dat uit eigen beweging doet, dit meer zoden aan de dijk zet.

Caissière of camera

De brancheorganisatie voor supermarkten CBL heeft na het verzoek van de overheid een gedragscode opgesteld. In die code staat dat in Nederlandse supermarkten uitsluitend op leeftijd mag worden gecontroleerd door de caissière. De caissière bepaalt of degene die tabak aanschaft ouder is dan 18 jaar of dat de leeftijd moet worden vastgesteld.
Bij het leeftijdscontrolesysteem Ageviewers wordt de leeftijd van degene die tabak wil aanschaffen juist op afstand geverifieerd, met behulp van een camerasysteem. De caissière heeft hier geen taak in, met als belangrijk voordeel dat de caissière daardoor niet in een conflictsituatie met klanten komt, vaak leeftijdsgenoten.

Kartelvorming

Omdat het CBL haar leden heeft verplicht de gedragscode op te volgen, is volgens Ageviewers sprake van kartelvorming want Ageviewers kan zo niet worden ingezet om de leeftijd te verifiëren. Ageviewers kan zogezegd niet meedingen op die markt. Eerder oordeelde de rechtbank Den Haag dat er inderdaad sprake was van verboden kartelvorming. In hoger beroep werd het CBL alsnog in het gelijk gesteld.

Argos

Uit de Argos-uitzending ‘VWS Verlengstuk alcoholindustrie’ van zaterdag 14 april blijkt dat het ministerie van VWS het CBL een handje heeft geholpen. Kaj Hollemans, een voormalig ambtenaar van VWS die nu een eigen adviesbureau heeft en onder andere werkt voor Ageviewers, doet uit de doeken hoe hij een Wob-verzoek heeft gedaan bij het ministerie van VWS, een verzoek om openbaarmaking van relevante documenten. In zijn verzoek Heeft hij
expliciet gevraagd om dit verzoek ook door te sturen naar de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA), dat onder de jurisdictie van VWS valt en is belast met het controleren en handhaven van de naleving van de wet. 
Uit antwoorden op Kamervragen was gebleken dat de NVWA beschikte over relevante documenten, die mogelijk van belang konden zijn in het hoger beroep dat het CBL had aangespannen tegen Ageviewers .

Ernstig gefrustreerd

VWS heeft het Wob-verzoek echter nooit doorgestuurd naar de NVWA. Pas na de uitspraak in hoger beroep, ging het verzoek die kant op. Daarmee heeft het ministerie van VWS de rechtsgang ernstig gefrustreerd. ‘De dag na de uitspraak, werd het verzoek pas doorgestuurd,’ zegt Hollemans in Argos. Daarop kwam een document naar boven van de NVWA, dat Ageviewers had kunnen helpen om haar standpunt te onderbouwen: er was wel degelijk sprake van kartelvorming.

Kamerleden Van Gerven (SP) en Voortmans (GroenLinks) reageerden geschokt na het beluisteren van de uitzending en eisen dat de staatssecretaris van VWS, Paul Blokhuis (CU), openheid van zaken geeft. VWS ontkende in Argos een verlengstuk van de alcohol- of tabaksindustrie te zijn. Ageviewers is inmiddels in cassatie gegaan tegen de uitspraak van het Hof.

UPDATE 26-04-2018

In een reactie op een uitzending van Nieuwsuur waarin aan de kaak werd gesteld dat ambtenaren van VWS onderzoekers van het Trimbos-instituut hadden gemanipuleerd om onderzoeksresultaten over leeftijdscontrolesystemen anders te presenteren zodat Ageviewers minder prominent genoemd werd, schrijft Staatssecretaris Blokhuis: "Mijn beeld is dat de wijze waarop het opdrachtgeverschap door mijn medewerkers is ingevuld de wetenschappelijke onafhankelijkheid van het betreffende rapport niet heeft aangetast. Overigens is het wel zo dat dergelijke gesprekken met een onderzoeksinstituut nu bewuster en behoedzamer worden gevoerd, op basis van ervaringen in de afgelopen jaren. Hierbij worden steeds de richtlijnen binnen de gedragscode integriteit Rijk gevolgd.”