Miljoenen Nederlanders zijn verplicht aangesloten bij een pensioenfonds, een bedrijfstakpensioenfonds (Bpf). Bent u ambtenaar, dan zit u verplicht bij het ABP. Veel longartsen zijn ook verplicht bij het ABP aangesloten. Het ABP belegt onder andere in de tabaksindustrie. Een industrie die velen doden en zieken maakt.
Professor Dr. Mr. Hans van Meerten kan erover mee praten. In 2012 werd bij hem uitgezaaide slokdarmkanker geconstateerd. Wonder boven wonder leeft hij nog. Hij rookte fors. Of daartussen een verband bestaat laat hij in het midden. Aan TabakNee licht hij zijn visie toe.

Door Prof. Dr. Mr. H. van Meerten, hoogleraar pensioenrecht en advocaat.

Al jaren vecht ik tegen de verplichte deelname aan bedrijfstakpensioenfondsen. Weinig tot geen transparantie, slechte verantwoording naar de deelnemers, zeer hoge kosten en geen concurrentie zijn onder andere het gevolg. Volgens mij is de verplichte deelname aan bedrijfstakpensioenfondsen niet alleen juridisch zeer twijfelachtig (zoals ook blijkt uit mijn onderzoek), maar intussen in sommige gevallen ook moreel verwerpelijk. 

Pervers

Het valt niet uit te leggen dat bijvoorbeeld artsen maar ook zorgverleners en leraren, verplicht in tabak moeten beleggen. Dit is pervers te noemen.
 De strijd tegen deze verplichte deelname verloopt moeizaam, omdat de belangen en de lobby erg groot en sterk zijn. Zo beheert het ABP alleen al 300 miljard Euro. Ook de overheid profiteert hier middels de belastingheffing van.

Kijk naar het individu

Ik denk dat het tijd wordt naar het individu te kijken. Wil die verplicht in tabak beleggen? Ik denk dat de grote meerderheid – longartsen voorop – dat niet wil. De pensioenwetgeving biedt daartoe een mogelijkheid: indien een deelnemer bepaalde gemoedsbezwaren heeft, hoeft deze niet verplicht deel te nemen. Deze bepaling inzake gemoedsbezwaren wordt – tot nu toe - restrictief uitgelegd. Zo moet men tegen elke vorm van verzekeren zijn. Maar intussen valt er een goed pleidooi te houden dat verplicht beleggen door longartsen in de tabaksindustrie daar ook onder valt.

Onterecht bang gemaakt

Een deelnemer aan het ABP hoeft heus niet ineens zelf te beleggen. Integendeel, pensioen instellingen beleggen collectief. Door te wijzen op ‘Amerikaanse toestanden’ maken sommige pensioenfondsen de deelnemer onterecht bang.
Mag de deelnemer een pensioen-entiteit kiezen die niet in tabak belegt?

Sociale functie

Pensioenfondsen moeten een sociale functie vervullen. Sterker nog: het is hun bestaansrecht. Van deze sociale functie lijkt me geen sprake als men in deze industrie verplicht moet beleggen.