In Frankrijk lijkt de tabaksindustrie met succes een desinformatiecampagne ingestoken te hebben bij de pers. Overal konden de Fransen vorige week lezen dat sinds de invoering van de neutrale verpakkingen per 1 januari van dit jaar de verkoop van tabak met 9,2% zou zijn gestegen. In werkelijkheid is sprake van een afname van 0,8%.

Door de webredactie

Het Franse Comité National Contre le Tabagisme (CNCT) verdenkt de tabaksindustrie ervan de Franse pers op het verkeerde been te hebben gezet met valse conclusies op basis van nieuwe verkoopcijfers voor tabak. In plaats van een toename van de tabaksverkopen tussen januari en juli met 9%, is het volume juist met bijna 1% afgenomen, schrijft de organisatie op haar website.

Averechts effect

RTL bracht op 15 augustus het nieuws dat de tabaksverkoop in Frankrijk tussen januari en eind juli met 9,2% was toegenomen. De radiozender verbond daaraan de conclusie dat de per 1 januari 2017 in Frankrijk ingevoerde neutrale verpakkingen voor sigaretten een averechts effect hebben. Het bericht werd door verschillende media overgenomen.
In werkelijkheid bracht de douane op 4 augustus verkoopcijfers van tabak over de maand juli naar buiten, waaruit volgens CNCT hele andere conclusies moeten worden getrokken. De cijfers laten namelijk zien dat de verkoop van sigaretten sinds het begin van het jaar met 0,1% is afgenomen en de verkoop van shag met 3,9%, wat voor de markt als geheel een afname van 0,8% betekent.

‘Tabaksindustrie zit erachter’

Yves Martinet, president van de CNCT, reageerde op de desinformatie: “Dit alles komt van de kant van de fabrikanten om ons te doen geloven dat de neutrale verpakkingen in Frankrijk een mislukking zijn.”
Martinet noemt vervolgens alle trucs die de tabaksindustrie uit de kast haalt om het tabaksontmoedigingsbeleid in Frankrijk (net als in andere landen) tegen te werken: “Georganiseerde desinformatie, meervoudige prijsverlagingen en introductie van een groot aantal nieuwe producten met kunstmatige lage prijzen om tabak toegankelijk te houden.” Er staat voor de industrie dan ook veel op het spel, zegt hij: “Voorkomen dat de maatregel ook wordt ingevoerd in verschillende landen die het voorbeeld van Frankrijk en Australië willen volgen.”

Altijd meer sigaretten in de zomer

Tegenover France Bleu verklaarde tabaksdeskundige Bertrand Dautzeneberg, hoogleraar longziekten in Parijs, hoe het fabeltje van de plotselinge stijging in de tabaksconsumptie in de wereld is gekomen. De cijfers van de Douane laten inderdaad een verschil van 9% tussen januari en juli zien, maar, zegt Dautzeneberg, dat is ieder jaar zo. “In de zomer worden altijd meer sigaretten verkocht.” Mensen hebben meer tijd en het leven is lichter in de zomer, dan wordt er meer gerookt. Bovendien stroomt het land vol met toeristen.

Effecten pas op langere termijn zichtbaar

Vergelijking van de verkoopcijfers over de eerste zeven maanden van 2017 met die van dezelfde periode in 2016 laat juist een lichte daling van de verkopen zien, volgens France Bleu met 0,3% (onduidelijk is waar het verschil met de CNCT-cijfers vandaan komt). Volgens Dautzeneberg was ook voorzien dat de neutrale verpakkingen niet direct na de invoering ervan een groot effect zouden hebben.
“De effecten van de neutrale verpakkingen zullen pas op de lange termijn zichtbaar worden”, aldus de longarts. “De neutrale verpakkingen zijn er om te voorkomen dat jongeren beginnen met roken en niet op jonge leeftijd al gewend raken aan sigarettenmerken.” De hoogleraar verwacht een veel sterkere terugval in de sigarettenconsumptie als binnenkort in Frankrijk de prijs van sigaretten ook nog eens stapsgewijs omhoog gaat naar 10 euro, zoals de regering van plan is.

BAT is ‘geschokt’

Ook die prijsverhoging zal zijn doel missen, roept de tabaksindustrie sinds die plannen bekend werden. De directeur public relations van British American Tobacco in Frankrijk, Eric Sensi-Minautier, kreeg maandag alle ruimte bij zakenzender BFMTV om die boodschap nog eens te herhalen. Sensi-Minautier zegt ‘geschokt’ te zijn over de prijsverhoging, die zijn effect zal missen omdat – bekend argument van de tabaksindustrie – de Fransen massaal hun sigaretten in het buitenland of op de zwarte markt zullen gaan kopen. Ook kreeg hij nog eens de kans in te gaan op de vraag of het hem verbaast dat de neutrale verpakkingen de verkoop van sigaretten niet hebben doen dalen. Natuurlijk verbaast dat de tabaksdirecteur niet: “In Australië heeft de invoering van de neutrale verpakkingen geen enkele invloed op de consumptie”. Dat is een algemeen bekende leugen van de tabaksindustrie, die ze niettemin blijft verspreiden om twijfel te zaaien.