Rectificatie 12-10-2022
De Benelux Travel Retail Association (BTRA) heeft tijdens de coronalockdown bij het ministerie van Financiën gelobbyd om ook aan inkomende passagiers op luchthavens belastingvrije producten als sigaretten te mogen verkopen. Bij de BTRA zijn de vier grote tabaksfabrikanten aangesloten. 

Door de webredactie

“Amsterdam Schiphol Airport en de Europese luchtvaartindustrie maken momenteel de grootste crisis uit de geschiedenis door”, begint de Benelux Travel Retail Association (BTRA) een lobbybrief van 30 maart 2021 aan het ministerie van Financiën. De BTRA is de branchevereniging van taxfree-winkeliers en hun leveranciers in de Benelux. Door de coronamaatregelen is het aantal passagiers extreem gedaald en wordt er dus ook nog maar een fractie aan belastingvrije artikelen op de luchthaven verkocht. Daarom verzoekt de BTRA het ministerie om het ook mogelijk te maken om belastingvrije producten als sigaretten en alcohol aan invliegende passagiers van buiten Europa te mogen verkopen. Daartoe moeten er zowel op nationaal als op EU-niveau wetswijzigingen plaatsvinden.

Grote tabaksfabrikanten zijn lid van BTRA

Het ministerie van Financiën heeft de lobbybrief gepubliceerd op het transparantiegedeelte van de website van de Rijksoverheid, waar ze openheid van zaken geeft over de contacten met de tabaksbranche. Dat doet ze omdat Nederland het internationale antirookverdrag FCTC van de Wereldgezondheidsorganisatie heeft geratificeerd, waarin in artikel 5.3 staat dat de overheid de industrie op afstand moet houden en als er al contact is, ze daar transparant over moet zijn. Dat de brief op de website is geplaatst, komt doordat er vier grote tabaksfabrikanten zijn aangesloten bij de BTRA: British American Tobacco, Japan Tobacco International, Imperial Brands en Philip Morris International. Ook Swedish Match en sigarenmerken J. Cortès, Cuba Cigars en Ritmeester bevinden zich onder de leden, naast reiswinkelketens, chocolade-, alcohol-, boeken- en andere verkopers en producenten. 

Vertegenwoordiger Imperial Brands in BTRA-bestuur

Het in Hoofddorp gevestigde BTRA is volgens de Kamer van Koophandel in 1987 opgericht en vormt volgens het missiestatement op haar website een kwaliteitsnetwerk voor haar leden waarin informatie, kennis en expertise wordt gedeeld. Een van haar doelen is de belangen van de reiswinkelindustrie in de breedste zin van het woord te beschermen en te dienen. 

Voorzitter van de BTRA is Jacques Parson (sinds 1989), van Kappé International en onder meer bekend van een (voormalige) notering in de Quote 500 en een in de roddelpers breed uitgemeten geschil over geld met Estelle Cruijff. Andere bestuursleden zijn volgens de website Peter S. Breuer van Capi International, Eric Demaerel van Overseas Trading Company (de Kamer van Koophandel vermeldt Breuer niet als bestuurslid, maar wel Nicolas van Brandt van Lagardere Travel Retail Belgium) én Arie Slinger van Imperial Tobacco.

De BTRA heeft daarmee niet alleen een keur aan tabaksfabrikanten onder haar leden, maar ook een vertegenwoordiger van de industrie in het bestuur zitten. Slinger zit daar volgens de Kamer van Koophandel al sinds 2007 in.

Maatregel zou tabaksfirma’s extra omzet opleveren

Met het verzoek van de BTRA aan het ministerie van Financiën om ook aan inkomende reizigers van buiten Europa belastingvrije producten te mogen verkopen, zou de verkoop van sloffen sigaretten bijvoorbeeld flink kunnen toenemen, waarna die sigaretten achter de Nederlandse douanepoortjes opgerookt kunnen gaan worden. Een aangepaste regeling zou dus in het voordeel van onder meer de tabaksfabrikanten zijn en in het nadeel van Nederland, dat roken probeert te ontmoedigen.

Financiën wijst verzoek af

Uit de reactie van Financiën, verstuurd op 19 mei, blijkt dat het ministerie dat inziet, ook al heeft het begrip voor de moeilijke situatie waarin de taxfree-winkels op de luchthavens zich dan bevinden. 

“Hoewel ik de achtergrond van uw verzoek begrijp, is dit initiatief een beleidsmatige weg die ik onwenselijk acht”, schrijft de waarnemend directeur Internationale Zaken en Verbruiksbelastingen namens de staatssecretaris. “Het is immers niet de bedoeling dat specifieke sectoren zoals die van luxegoederen, alcohol en tabak financieel worden ondersteund door deze geheel belastingvrij goederen te laten verkopen die vervolgens in Nederland worden geconsumeerd.”

Uitzondering uitstalverbod gevraagd

Het is niet de eerste keer dat de retail op Schiphol een verzoek doet dat in het voordeel van de tabaksverkoop is. Nog voor de coronacrisis, in december 2019, meldde TabakNee op basis van interne documenten dat Schiphol had geprobeerd een uitzondering op het uitstalverbod te bepleiten. Terwijl Nederlandse winkels hun tabak niet meer in het zicht zouden mogen leggen, om ervoor te zorgen dat jongeren minder in de verleiding zouden komen om de producten aan te schaffen, vroeg de luchthaven om een speciale behandeling. Ook vond ze dat klanten zelf naar believen tabak moesten kunnen pakken om aan te schaffen.

Tabak nog steeds te koop op Schiphol

Het lijkt erop dat ook de luchthavenretail, mogelijk versterkt door de tabaksfabrikanteninbreng in de BTRA, er alles aan doet om zo veel mogelijk tabak te kunnen blijven verkopen. Al in 2011 hield Schiphol er rekening mee dat belastingvrije tabak uit de schappen zou kunnen verdwijnen, zo schreef de luchthaven toen in haar jaarverslag. Tien jaar later mag het nog altijd verkocht worden en probeert de BTRA met de coronacrisis als excuus dat ook voor inkomende passagiers te laten gelden. Zo’n maatregel zou, eenmaal op Europees niveau ingevoerd, niet zomaar weer terug te draaien zijn en dus ook lang nadat het vliegverkeer weer op het oude niveau is, de tabaksfabrikanten nog extra omzet opleveren. 

Rectificatie 12-10-2022

In een reactie van Arie Slinger d.d. 11 oktober 2022 op dit artikel laat hij weten per 1 oktober 2016 uit dienst te zijn getreden bij Imperial Tobacco en dat hij daarom per 1 januari 2017 statutair ook uit het bestuur van de BTRA is getreden. De fout is ontstaan doordat de bestuurswijziging nooit is doorgegeven aan de Kamer van Koophandel. Tot op de dag van vandaag staat Slinger zowel op de website van de BTRA als bij de Kamer van Koophandel nog als bestuurslid vermeld. Slinger voert verder aan dat tabaksverkoop aan inkomende passagiers van buiten de EU geen verschil had gemaakt in de hoeveelheid sigaretten die zij mochten invoeren, of ze die nu op buitenlandse vliegvelden of op Schiphol hadden aangeschaft.