De tabaksindustrie neerzetten als criminelen, dat is in de woorden van longarts Wanda de Kanter het doel van de aangifte tegen de vier grote tabaksfabrikanten die actief zijn in Nederland. Deze Nederlandse primeur krijgt mogelijk navolging in het buitenland, vertelde De Kanter vannacht tijdens een marathon-interview in het WNL-radioprogramma ’t Wordt nu laat.
Door de webredactie

De Kanter was bij WNL te gast in het kader van KWF-dag op Radio2. Op woensdag 17 mei kunnen mensen de hele dag geld doneren door een plaat aan te vragen en de opbrengst gaat naar KWF Kankerbestrijding. ’s Avonds gaat de actie door op tv in het programma Marathon tegen kanker, om 21.30 uur bij AVROTROS op NPO1.

Deadly by design

Bij WNL kreeg De Kanter onder meer de kans uit te leggen hoe geraffineerd de sigaret in elkaar zit. Door de toevoeging van ammoniak aan tabak, zo legde ze uit, is het mogelijk geworden om de tabaksrook te inhaleren. Daardoor bereikt de nicotine uit de tabak binnen zeven seconden je hersenen. Door met name die snelheid, ga je allerlei dagelijkse handelingen associëren met een sigaret: “Kopje koffie, sigaret erbij, hond uitlaten, sigaret erbij, borreltje, sigaret erbij”, vertelt De Kanter.

Dezelfde Pavlov-reflex is ook gekoppeld aan momenten van boosheid, verdriet, of geluk.
“Er is geen emotie waar niet een sigaret bij past”, legde ze uit, “dat maakt het zo moeilijk voor mensen om te stoppen.” Want als er na zes maanden zonder sigaret plotseling iets naars gebeurt, dan grijpt de ex-roker gemakkelijk weer naar een sigaret. “De sigaret is, kortom, deadly by design, dodelijk door hoe het is ontworpen. Er is over nagedacht door de knapste koppen in de wereld om die Pavlov-reflex de hele dag door op te wekken.”

Aangifte tegen tabaksindustrie

In de twee uur durende nachtuitzending ging het ook over de aangifte tegen de tabaksindustrie die advocate Bénédicte Ficq heeft gedaan namens de longpatiënten Anne Marie van Veen en Lia Breed en de Stichting Rookpreventie Jeugd, waar De Kanter voorzitter van is.
Het is wereldwijd de eerste keer dat hiermee wordt aangestuurd op een strafzaak tegen de tabaksindustrie. Alle eerdere zaken, met name in de VS, waren civiele zaken waarin om schadevergoeding werd gevraagd.

De Kanter vertelde dat het Nederlandse voorbeeld mogelijk navolging gaat krijgen in het buitenland. “Ik heb een presentatie gegeven op een groot anti-tabakscongres en verteld hoe we dit ontwikkeld hebben, hoe moedig Anne Marie van Veen en Lia Breed zijn. Toen ik vertelde dat KWF dit ondersteunt en mede aangifte heeft gedaan leverde dat een staande ovatie op. En we zien nu dat ook in andere landen initiatieven ontstaan om de Sick of Smoking beweging over te nemen en te onderzoeken of er strafrechtelijke vervolging per land mogelijk is.

Criminelen

Van Veen en Breed gaat het niet om geld, zei De Kanter in de uitzending. “Zij willen dat dit stopt”, legde ze uit. “Anne Marie van Veen wil zo voorkomen dat haar vier kinderen in handen van de tabaksindustrie vallen als zij er straks niet meer is om ze op te voeden. Het doel van de strafzaak is tabaksindustrie neerzetten als criminelen.”

Steun van KWF en NTvG

De Kanter sprak haar grote waardering uit voor het feit dat KWF onlangs besloot zich aan te sluiten bij de aangifte en een deel van de advocatenkosten voor haar rekening neemt.
De Kanter: “Het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG) en KWF betalen samen de advocaat en ze hebben beiden ook aangifte gedaan. Van KWF is dat bijzonder fantastisch omdat zij als geen ander weten dat 30 procent van alle kanker door roken komt. Ik ben ontzettend onder de indruk dat zij, naast al het onderzoek dat zij doen en het geld dat zij daarvoor ophalen, ook de moed hebben om deze strijd aan te gaan.”

Luister naar de hele uitzending van WNL’s ’t Wordt nu laat en steun Sick of Smoking.