De Nederlandse overheid moet geen enkel contact meer onderhouden met de tabaksindustrie, behalve over technische uitvoeringskwesties van vastgesteld beleid. Dat concludeert Organisatieadviesbureau Oude Gracht Groep (OGG) in een rapport dat 12 juni gepresenteerd is in opdracht van de Alliantie Nederland Rookvrij.
Door de webredactie

Vrijdag 12 juni is het rapport van Organisatieadviesbureau Oude Gracht Groep (OGG) gepresenteerd. In opdracht van de Alliantie Nederland Rookvrij waarin KWF Kankerbestrijding, de Hartstichting en het Longfonds samenwerken, onderzocht OGG in hoeverre de Nederlandse overheid zich aan het internationale antirookverdrag FCTC van de Wereldgezondheidsorganisatie houdt. Vandaar de lijvige titel "Onderzoeks- en adviesrapportage m.b.t. de uitvoering van 'Artikel 5.3 van het WHO-Kaderverdrag inzake tabaksontmoediging (FCTC)' in Nederland".

Tien jaar geleden heeft de Nederlandse overheid dit verdrag geratificeerd. In het verdrag zit een uniek artikel, waarin staat dat voorkomen moet worden dat de tabakslobby invloed op het antirookbeleid uitoefent. In de bijgevoegde richtlijnen om dat artikel goed te interpreteren staat dat scherper: de overheid vermijdt contact met de tabaksindustrie als zij antirookbeleid maakt en treedt daarna alleen met hen in contact om technische uitvoeringskwesties door te geven. Bij die contacten moet volledige openbaarheid en transparantie worden nagestreefd.

OGG onderzocht de stand van zaken bij de uitvoering van dit bijzondere artikel en concludeert dat "de opvattingen over de noodzaak van overleg, verslaglegging en transparantie nogal uiteenlopen en de naleving van artikel 5.3 al met al weinig prioriteit lijkt te krijgen," aldus het persbericht.

De aanbeveling luidt dan ook dat als er contact is met de industrie, dit volledig openbaar en transparant moet zijn, inclusief toegang, agendering, verslaglegging en onafhankelijke controle. "In een protocol moet worden vastgelegd op welke wijze de houding van bewindslieden en ambtenaren verandert van trust me naar show you."

Daarbij beveelt OGG aan dat de kennis, het begrip en het gevoel van urgentie over dat artikel in het FCTC-verdrag zou moeten worden vergroot, niet alleen bij de centrale overheid maar ook bij provinciale en gemeentelijke overheden. Door passende maatregelen in te voeren kan de toegang tot beleidsvorming voor de tabaksindustrie geblokkeerd worden.

De Stichting Rookpreventie Jeugd spande vorig jaar een rechtszaak aan tegen de Nederlandse Staat, omdat de overheid zich helemaal niet aan het artikel in het FCTC-verdrag houdt, zo blijkt uit meerdere documenten die zijn opgevraagd met de Wet openbaarheid van bestuur. Met de rechtszaak wil de Stichting de overheid bewegen het verdrag te respecteren en duidelijke maatregelen in te voeren om de tabaksindustrie buiten de deur te houden bij beleidsvorming.

Het OGG-rapport sluit volledig aan bij de standpunten van de Stichting. In de aanbiedingsbrief bij het rapport bevestigt het bestuur van de Alliantie dat nog eens door expliciet te vermelden dat Alliantie en Stichting inhoudelijk volledig op een lijn zitten.

Meer over de rechtszaak? Hier houden we een logboek bij.

Ook hebben we een serie gemaakt over het FCTC-verdrag en hoe de overheid dit aan haar laars lapt. Lees deel 1 hier.