Wie zitten er in de lobbyisten-top-10 van Philip Morris bij haar lobby tegen antirookmaatregelen in Brussel? Hoeveel declareren zij? TabakNee legt de feiten bloot dankzij honderden interne documenten waarop het de hand wist te leggen. Met alle ins en outs over haar lobby in Brussel, waaronder een namenlijst van de lobbyisten die in Brussel zijn ingezet. Het blijkt dat de tabaksfabrikant de Europese gedragscode voor lobbyisten heeft overtreden. Dit is deel 3 van de serie De Philip Morris-files: Top-10 van de duurste lobbyisten.

Door de webredactie

Maar liefst 161 lobbyisten zijn door Philip Morris International (PMI) ingezet om de Tabaksproductenrichtlijn die in Brussel wordt herzien, tegen te houden. Deze richtlijn bevat nieuwe antirookmaatregelen die een enorme inkomstenderving voor de tabaksfabrikant kunnen betekenen. Nu is het geen geheim dat Philip Morris lobbyt in Brussel om haar belangen veilig te stellen. De tabaksfabrikant staat keurig ingeschreven in het transparantieregister. Deze lijst is opgesteld om openheid te geven over wie in Brussel hun belangen proberen te behartigen, met hoeveel personen ze dat doen, wat hun doel is en welke middelen ze daartoe gebruiken. Dit omdat het grote publiek het recht heeft op transparantie over wie welke regelgeving wil beïnvloeden.

Gedragscode

Het register gaat vergezeld van een gedragscode die bindend is voor iedereen die zich inschrijft. In die code staat dat de ingeschrevenen "naar hun beste weten de gegevens die zij bij de inschrijving en vervolgens in het kader van de onder het register vallende activiteiten verstrekken, volledig, actueel en niet misleidend zijn."

Bij de inschrijving van PMI staat dat ze negen mensen hebben die in Brussel lobbyen (van wie er zes een accreditatie hebben om bij het Europees Parlement te mogen rondlopen). Dat zijn er dus 152 minder dan er op PMI's interne lijst staan. Ook staat er in het transparantieregister dat de tabaksgigant 1 tot 1,25 miljoen euro heeft uitgetrokken voor haar lobby in 2012. Maar de interne lijst met namen dateert van medio 2012. Hij bevat ook declaratiekosten die op dat moment al opgeteld 1.249.402,62 euro zijn, met nog bijna een half jaar aan lobbyen te gaan.

Bijna alle lobbyisten op de lijst zijn Philip Morris-medewerkers van over de hele wereld. Directeuren van vestigingen van Philip Morris in onder meer Amerika, Brazilië, Japan, Afrika en allerlei Europese landen. Daarnaast is er een arsenaal aan communicatie-medewerkers en bedrijfsadvocaten van stal gehaald, aangevuld met topadvocaten Mary Katherine Brink en John Fraser van het Amerikaanse kantoor Shook, Hardy & Bacon.

De interne lijst van Philip Morris bevat per persoon drie kostenposten: "reiskosten", "consultancykosten", "lidmaatschappen en evenementen" zonder dat verder is ingevuld waaraan het geld precies is uitgegeven. We noemen hieronder de duurste tien Philip Morris-lobbyisten bij naam. Op nummer acht staat een Nederlander en op nummer twee, gezien zijn studie, vermoedelijk ook. De bedragen die achter hun naam staan, zijn hun opgetelde declaraties.

DE TOP 10

1) Kristof Doms: € 348.992

Deze Vice-President EU Affairs van Philip Morris International studeerde volgens zijn LinkedIn rechten aan de Katholieke Universiteit Leuven. Daarna werd hij belastingadvocaat en in 1997 begon hij bij Philip Morris. Doms zit namens Philip Morris ook in Estoc, de belangengroep voor smokeless tobacco, tabak die niet wordt aangestoken, zoals pruimtabak of het in Zweden populaire snus. Op 11 juli 2012 heeft Doms deelgenomen aan een bijeenkomst met Europarlementariërs bij de American Chamber of Commerce. Doms is een van de zes lobbyisten die in het lobbyregister van de Europese Unie staan en de enige in deze Top 10 die officieel als lobbyist staat aangemeld.

2) Huub Savelkouls: € 211.300

Savelkouls is Vice-President Fiscal Affairs & International Trade bij Philip Morris. Hij studeerde volgens zijn LinkedIn aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Savelkouls heeft eerder bij het Onderzee Onderzoekscentrum gewerkt van de NAVO (Noord Atlantische Verdragsorganisatie). Ook heeft hij bij de afdeling Defence, Safety and Security Research gewerkt van TNO (De Nederlandse organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek). Savelkouls is namens Philip Morris aangesloten bij de International Tax and Investment Center in Amerika. Savelkouls komt niet voor in het transparantieregister van de EU.

3) Lars Olaf Brendel: € 119.623,27

Brendel is Director Corporate Affairs van Philip Morris in Duitsland. Toen hij dat, volgens deze website, in 2011 werd, had hij al tien jaar lang in verscheidene functies bij de Marlboro-fabrikant gewerkt. Brendel neemt namens PMI deel aan de European Economic Senate dat zich bezighoudt met Europese zakelijke belangen. Brendel staat niet namens PMI in het Europese transparantieregister, maar wel namens de Duitse lobbyclub Interessegemeinschaft Deutsche Tabakswirtschaft e.V., een vereniging die door Philip Morris is opgericht nadat zij uit de Duitse branchevereniging waarin ook de andere tabaksfabrikanten zijn verenigd, was gestapt. Volgens het transparantieregister had de Interessegemeinschaft in 2013 onder de 50.000 euro te besteden. Afgaande op de bijna 120.000 euro die Brendel in het eerste half jaar van 2012 declareerde, is dat zuinig ingeschat.

4) Renaud Gaillard: € 85.000

Gaillard is Director Corporate Affairs, Regulatory Affairs en Corporate Communication bij PMI in Frankrijk. Volgens zijn LinkedIn-profiel heeft hij in het verleden als economisch en commercieel attaché gewerkt op de Franse ambassade in Zuid-Afrika en daarna bij de Franse federatie voor exporteurs van wijn en sterke drank FEVS.

5) Nicolas Denis: € 76.850

Was in 2012 (het jaar waaruit de lobbyistenlijst dateert) Director Corporate Affairs van Philip Morris Italië. Inmiddels is hij volgens zijn LinkedIn-profiel Director Leaf Planning bij PMI, waarbij hij de strategie en de kosten voor de wereldwijde aanschaf van tabak in de gaten houdt. Denis studeerde economie in Rome en begon in 2008 bij de Marlboro-fabrikant te werken.

6) Aladag Goekhan: € 74.000

Goehkan is Director Regulatory & Fiscal Affairs bij Philip Morris International. Goekhan studeerde volgens zijn LinkedIn-profiel aan de Zwitserse IMD Businessschool. Goekhan houdt zich bezig met het zogenaamde Track & Trace-systeem, een manier om sigarettenverpakkingen te waarmerken zodat ze geïdentificeerd kunnen worden, althans dat blijkt uit een interview dat hij maart 2010 aan Reuters gaf. Track & Trace wordt gebruikt in de strijd tegen illegale sigaretten en maakt ook deel uit van de nieuwe antirookmaatregelen in de Europese Tabaksproductenrichtlijn.

7) Agnieszka Wysznska-Szuic: € 69.070

De enige vrouw in dit rijtje is Manager Regulatory Affairs EU bij Philip Morris International. Wysznska-Szuic heeft Management en Public Relations gestudeerd in Polen en heeft in 2013 een Executive Master of Business-titel behaald. Naast haar functie bij Philip Morris bekleedt ze ook een positie bij de U.S. Chamber of Commerce (een ondernemersverbond, niet te verwarren met de Kamer van Koophandel), bij een commissie die over Intellectueel Eigendomsrecht gaat.

8) Robert Wassenaar: € 41.700

Wassenaar is Directeur Corporate Affairs Benelux en komt geregeld voor in de correspondentie tussen het ministerie van Volksgezondheid en de tabaksindustrie waarin TabakNee via de Wet openbaarheid van bestuur inzage kreeg. Wassenaar studeerde business administration aan de Hogeschool Utrecht en ging in 1996 aan de slag bij Philip Morris om door te groeien tot toplobbyist, eerst in Zweden en Scandinavië om daarna terug te keren naar de lage landen. Het is Wassenaar die in de media voor Philip Morris het woord doet, zoals onlangs nog over een staking bij de fabriek in Bergen op Zoom. 

9) Javier Figaredo: € 23.698

Deze Director Corporate Affairs van PMI in Spanje studeerde rechten in Madrid en werkte als adviseur bij de Spaanse overheid onder andere op Europese onderwerpen. Sinds 2005 werkt Figaredo voor Philip Morris. Hij zegt in dit artikel dat Philip Morris aan de Universiteit van Extremadura een cursus voor tabakstelers helpt opzetten.

10) Brett Cooper: € 20.000

Cooper was toen deze lijst werd opgesteld ook Director Corporate Affairs bij PMI, maar dan in Groot-Brittannië en Ierland. Inmiddels is hij Commercial Approach Director.

Schending gedragscode

Uit deze lijst blijkt dat Philip Morris de lobby rond de tabaksproductenrichtlijn op veel grotere schaal heeft aangepakt dan dat zij in het Europese transparantieregister heeft willen toegeven. Daarmee heeft ze ook de code geschonden die aan het register is verbonden. Door niet de waarheid te vertellen heeft ze juist onvolledig, niet actueel en misleidend gehandeld.

Andere delen lezen?
Deel 1 
Deel 2
Deel 4
Deel 5 

Wilt u meer weten over wat voor bedrijf Philip Morris is? Lees dan de vijfdelige serie 'Philip Morris onder het vergrootglas', te beginnen bij deel 1. 

Op de hoogte blijven van ander nieuws van deze site? Meldt u dan aan voor de nieuwsbrief. Dat kan in de rechterkolom van deze pagina of via de homepage.