Plain packaging reduceert het aantal rokers op langere termijn, stelt de Australische hoogleraar Volksgezondheid Simon Chapman. De bewering van de industrie dat de maatregel helemaal niet werkt is onzin.
Door de webredactie

Plain packaging, het verplicht verpakken van sigaretten in gestandaardiseerde verpakkingen, heeft zijn tabaksontmoedigend effect vooral op langere termijn. De bewering van de tabaksindustrie dat de maatregel in Australië zinloos is gebleken omdat het de rokersaantallen niet zou verminderen, is onzin, stelt de Australische hoogleraar Volksgezondheid Simon Chapman in een artikel voor The Conversation. 

De felheid waarmee de industrie de vermeend zinloze plain packaging probeert te bestrijden, laat volgens Chapman zien dat de tabaksfabrikanten wel degelijk bevreesd zijn voor het effect ervan. Waarom zouden ze anders zoveel geld en moeite steken in de juridische bestrijding van een maatregel die toch geen invloed zou hebben op het aantal afnemers van hun producten?

Australië was in 2012 het eerste land ter wereld dat plain packaging invoerde. De tabaksindustrie verzet zich daar sindsdien met hand en tand tegen. De tegenstanders doen het voorkomen of de invoering per direct tot meetbare resultaten had moeten leiden. Of, zoals een collega van Chapman het uitdrukte, 'binnen tien seconden na het invoeren van de wet'.

De tweede aanname van de opponenten is volgens Chapman dat plain packaging een groter effect zou moeten hebben dan alle eerdere maatregelen tegen tabaksgebruik tot nu toe hebben laten zien. In werkelijkheid tellen al die maatregelen bij elkaar op en zijn er maatregelen die op korte termijn resultaat laten zien en wetten die op veel langere termijn pas doorwerken.

Prijsverhogingen – en -verlagingen bij acties – kunnen zowel direct als op langere termijn effect sorteren. Verbod op tabaksreclame is een voorbeeld van een besluit dat pas na jaren aantoonbaar gevolgen krijgt. Weinigen zullen direct na het ingaan van zo'n verbod stoppen met roken, stelt Chapman. Maar het zorgt er wel voor dat nieuwe generaties opgroeien zonder voortdurend te worden geconfronteerd met boodschappen die roken in een positief daglicht stellen.

Plain packaging werkt op dezelfde manier, wil Chapman maar zeggen, met de aantekening dat de ontmoedigende werking drie jaar na invoering al merkbaar begint te worden. Nieuwe cijfers tonen aan dat de consumptie van tabaksproducten in de elf kwartalen sinds maart 2013 met 20,8 procent is afgenomen, tegen een daling van 15,7 procent in de elf kwartalen daarvoor en maar 2,2 procent in dezelfde periode dáárvoor.

Het is kortom met goede redenen dat Ierland, Burkina Faso, Groot-Brittannië, Hongarije en Frankrijk inmiddels wetgeving hebben aangenomen voor de invoering van plain packaging. Noorwegen, Chili, de verenigde Golfstaten, IJsland en Nieuw-Zeeland zijn bezig met wetgeving en Canada, Finland, Litouwen, Nigeria, Pakistan, Panama, Zuid-Afrika en Turkije hebben plannen in die richting. Nederland zou er goed aan doen zich hierbij aan te sluiten.