Professor Irene Asscher-Vonk wordt voorzitter van De Museumvereniging, waar de Vereniging van Rijksmusea en de Nederlandse Museumvereniging per 1 januari 2014 in samengaan. Asscher is sinds augustus 2007 commissaris bij Philip Morris. Haar komst is typerend voor de relatie tussen kunst en tabak. De tabaksindustrie is wereldwijd een trouwe sponsor van de kunstsector, zoals musea.

Enkele voorbeelden: Japan Tobacco International (JTI) is momenteel een van de grote sponsors van het Rijksmuseum. Tabaksfirma BAT, op haar beurt, schonk in 2010 5 ton aan het Stedelijk Museum uit de opbrengst van de veiling van de Peter Stuyvesant Collectie. Het Cobra Museum in Amstelveen kreeg 1 ton, net als het Armando Museum in Amersfoort. De gemeente Zevenaar ontving 200 werken uit de collectie. In 2011 kreeg de Vereniging Rembrandt een donatie van BAT.

Stilzwijgen kopen

Dat de tabakssector musea financieel ondersteunt, is een bewuste strategie, zegt professor Robert N. Proctor. Hij is historicus aan de Stanford University en wereldwijd de grootste autoriteit op het gebied van de geschiedenis van de tabaksindustrie.

In zijn boek Golden Holocaust (hoofdstuk 7) schrijft Proctor ook over de sponsoring van musea, deze is bedoeld  "om een goed gevoel onder de culturele elite te kweken". Volgens Proctor corrumpeert sponsoring van kunst: kritiek op de tabaksindustrie wordt ermee voorkomen en je verkrijgt er politieke steun door. De tabaksfabrikanten hopen door de kunsten te sponsoren dat iets van het positieve imago op hen afstraalt.

Nu een commissaris van Philip Morris aan het roer komt te staan van De Museumvereniging, lijkt de relatie tussen de tabaksindustrie en de kunst nog hechter te worden.

Kritiek

Irene Asscher-Vonk is ook emeritus hoogleraar sociaal recht aan de Radboud Universiteit. Haar commissariaat bij Philip Morris kwam haar eind augustus dit jaar op kritiek te staan van KNAW-president professor Hans Clevers. In Vrij Nederland zei Clevers: "De vraag rijst, waarom doe je dit als wetenschapper? Op deze wijze helpt mevrouw Asscher om de status van Philip Morris te legitimeren."

Uit de wereld van de musea is nog geen protest gehoord tegen de aanstelling van Asscher-Vonk als voorzitter van De Museumvereniging, en ook niet tegen de tabaksindustrie als sponsor van kunst.